Çocuklarda Uyku Apnesi
Pediatrik obstrüktif uyku apnesi, çocuğunuzun solunumunun uyku sırasında tekrar tekrar kısmen veya tamamen tıkandığı bir uyku bozukluğudur. Durum uyku sırasında üst solunum yolunun daralması veya tıkanması nedeniyledir.
Pediatrik obstrüktif uyku apnesi ile yetişkin uyku apnesi arasında farklılıklar vardır. Yetişkinler genellikle gündüz uykululuk halindeyken, çocukların davranışsal problemleri daha sık görülür. Yetişkinlerde altta yatan neden sıklıkla obezite iken, çocuklarda en sık görülen hastalık adenoidlerin (geniz eti) ve bademciklerin büyümesidir.
Erken tanı ve tedavi, çocukların büyümesini, bilişsel gelişimini ve davranışını etkileyebilecek komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Uyku sırasında, pediatrik uyku apnesinin belirti ve bulguları şunları içerebilir:
Horlama
Solunumda duraklama veya durma
Huzursuz uyku
Horlama, öksürme veya boğulur gibi olma
Ağızdan soluma
Yatak ıslatma
Uyku terörü
Obstrüktif uyku apnesi olan bebekler ve küçük çocuklar her zaman horlamaz. Horlama olmadan sadece rahatsız uyku hali olabilir. Uyku apneli çocuklar gün boyunca şunları yapabilir:
Okulda kötü performans
Dikkatini vermekte zorlanmak
Öğrenme problemleri
Davranış problemleri
Kilo alamama
Hiperaktivite
Çocuğunuzun sabahları sürekli yorgunlukta uyanması ve davranışsal sorunları olması durumunda muayene edilmesi gerekir. Obezite, yetişkinlerde obstrüktif uyku apnesinin altında yatan önemli bir faktördür. Ancak çocuklarda obstrüktif uyku apnesine yol açan en sık görülen durum büyümüş bademcikler ve geniz etidir. Bununla birlikte, obezite de çocuklarda da rol oynar. Diğer altta yatan faktörler kraniyofasiyal anomaliler (yüz ve kafa kemiklerinde gelişim bozuklukları) ve nöromüsküler (kas ve iskelet sistemi) bozukluklar olabilir.
Obezitenin yanı sıra, pediatrik uyku apnesinin diğer risk faktörleri arasında şunlar bulunur:
Down Sendromu
Kafatası veya yüzdeki anormallikler
Serebral palsi
Orak hücre anemisi
Nöromüsküler hastalıklar
Düşük doğum ağırlığı öyküsü
Obstrüktif uyku apnesinin aile öyküsü
Pediatrik obstrüktif uyku apnesinin aşağıdakiler dahil ciddi komplikasyonları olabilir:
Büyüme geriliği
Kalp ritim sorunları
Ölüm (ani bebek ölümü sendromu)
Pediyatrik yaş grubundaki OUAS kriterleri şunlardır:
KRİTER 1:
A. Çocuğa bakan kişi çocuk uyurken horlamadan, rahat olmayan veya obstrüktif solunumdan veya hem horlama hem de rahat olmayan solunumun birlikte olduğunu bildirir
B. Çocuğa bakan kişi aşağıdakilerden en az birini gözlemlediğini bildirir:
i. Nefes alma sırasında paradoksal olarak göğüs kafesinin içe doğru hareketi
ii. Harekete bağlı uyanıklık reaksiyonları
iii. Terleme
iv. Uyku sırasında boynun hiperekstansiyon pozisyonu
v. Gündüz aşırı uyku hali, hiperaktivite veya saldırgan davranış
vi. Yavaş büyüme hızı
vii. Sabah baş ağrısı
viii. Sekonder enürezis
C. Polisomnografi kaydında saatte 1 veya daha fazla solunumsal olay (iki solunum siklusu ve daha uzun sureli apne / hipopne)
KRİTER 2:
D. Polisomnografi kayıtlarında i veya ii görülür
i. Aşağıdakilerden en az biri gözlenir:
a. Artan solunum çabası nedeniyle sık sık uyanıklık reaksiyonu gelişmesi
b. Apne ile birlikte arteriyel oksijen desatürasyonu
c. Uyku sırasında hiperkapni
d. Belirgin şekilde negatif özafagus basınç değişimleri
ii. Horlama, nefes alma sırasında paradoksal içe doğru göğüs kafesi hareketi ve aşağıdakilerden en az birinin eşlik ettiği uyku sırasında hiperkapni, desatürasyon veya hiperkapni ile birlikte desatürasyon dönemleri:
a. Sık sık uyanıklık reaksiyonu
b. Belirgin şekilde negatif özafagus basıncı değişimleri
E. Hastalık başka bir uyku bozukluğu, tıbbi veya nörolojik hastalık, ilaç kullanımı veya madde kullanım bozukluğu ile açıklanamaz
Pediatrik uyku apnesini teşhis etmek için doktorunuz çocuğunuzun semptomlarını ve tıbbi geçmişini gözden geçirecek ve detaylı muayene yapacaktır. Hastalığı teşhis etmek için istenebilecek testler şunları içerebilir:
– Polisomnografi (uyku testi): Bu test, çocuğunuz uyurken beyin dalgası aktivitesini, solunum düzenlerini, horlamayı, oksijen seviyelerini, kalp atış hızını ve kas aktivitesini kaydetmek için vücuda uygulanan sensörleri kullanarak uyku kayıtlarını alır.
-Oksimetre: Bazen tam bir polisomnogram gerekmiyorsa, gece boyunca oksijen seviyelerinin kaydedilmesi tanı konmasına yardımcı olabilir. Oksimetre evde yapılabilir.
– Elektrokardiyogram. Bir elektrokardiyogram ile kalbin elektriksel aktivitesi ölçülür.. Doktorlar bu testi çocuğunuzun kalp rahatsızlığı olup olmadığını belirlemek için kullanabilirler.
Çocuğunuzun uyku apnesi için en uygun tedavi şunları içerebilir:
-İlaçlar: Buruna ve genize uygulanan sprey veya damla şeklindeki topikal nazal steroidler, hafif obstrüktif uyku apnesi olan bazı çocukların uyku apnesi semptomlarını hafifletebilir. Alerjisi olan çocuklar için alerji ilaçları tek başına veya nazal steroidlerle birlikte kullanıldığında semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
– Bademciklerin ve adenoidlerin alınması (Tonsillektomi, Adenoidektomi): Adenotonsillektomi ameliyatı tıkalı hava yolunu açarak tıkayıcı uyku apnesini iyileştirir.
– Pozitif hava yolu basıncı tedavisi: Sürekli pozitif hava yolu basıncında (CPAP) ve bilevel pozitif hava yolu basıncında (BPAP) çalışan küçük makineler çocuğunuzun burnuna veya burnuna ve ağzına bağlı bir tüp ve maskeden hava üfler. Makine, çocuğunuzun hava yolunu açık tutmak için çocuğunuzun boğazının arkasına hava basıncı gönderir.
– Ağızlıklar gibi oral aletler: çocuğunuzun üst solunum yolunu açık tutmak için alt çenesini ve dilini ileri doğru hareket ettirir.
– Hava yolu tahriş edici ve alerjenlerinden kaçınmak da önemlidir. Tüm çocuklar, özellikle de pediatrik obstrüktif uyku apnesi olanlar, hava yolu tahrişine ve tıkanıklığına neden olabilen tütün dumanından veya diğer iç mekan alerjenlerinden veya kirleticilerden uzak durmalıdır.
– Zayıflama: Doktorlar, çocuğunuzun obez olması durumunda kilo vermesini önerebilir. Doktorunuz size ve çocuğunuza diyet ve beslenme bilgisi sağlayabilir veya çocuğunuzu obeziteyi yönetme konusunda uzman olan diğer uzmanlara yönlendirebilir.
