Baş Boyun Kanserleri
Topluca baş boyun kanserleri olarak bilinen kanserler, baş ve boynun içindeki mukozal yüzeyleri (örneğin, ağzın, burnun ve boğazın içindeki) örten skuamöz (iğsi) hücrelerde başlar. Baş ve boyun kanserleri tükürük bezlerinde de başlayabilir. Tükürük bezleri kanserli hale gelebilecek birçok farklı hücre türünü içerir, bu yüzden birçok farklı tükürük bezi kanseri türü vardır.
Baş ve boyun kanserleri, başladıkları baş veya boyun bölgesi ile sınıflandırılır. Bu alanlar aşağıda tanımlanmıştır:
Ağız boşluğu: Dudakları, dilin üçte ikisini, diş etlerini, yanakların ve dudakların içiniı, dilin altındaki ağzın tabanını, sert damağı, ve 20 yaş dişlerinin arkasındaki küçük alanı içerir.
Farenks: Farenks (boğaz), burun arkasından başlayıp yemek borusuna giden yaklaşık 13 cm uzunluğunda içi boş bir tüptür. Üç bölümden oluşur: nazofarinks (farenksin üst kısmı, burnun arkası); orofarinks (farenksin orta kısmı, yumuşak damak (ağzın arkası), dilin tabanı ve bademcikler dahil); hipofarinks (farenksin alt kısmı).
Ağız boşluğu ve yutak önemli vücut bölümleri olup nefes alma, konuşma, çiğneme ve yutma görevini yerine getiren organlardan meydana gelmişlerdir.
Ağız ve Farenks (Yutak) tümörleri: iyi ya da kötü huylu (kanser) olabilir. En sık görülen kanser türü skuamöz hücreli kanserdir (yassı epitel hücreli kanser, epidermoid kanser) ve tüm kanser tiplerinin % 90′ ından fazlasını oluşturur.
Kanser öncüsü durumlarda görülen hücresel değişiklikler henüz kansere dönüşmemiştir ancak eğer tedavi edilmezlerse kanserleşirler. Bu kanser öncüsü değişikliklere displazi de denir. Lökoplazi ise beyaz renkli bir plak demektir; lökoplazilerin % 5 kadarı tanı anında kansere dönüşmüştür ya da tedavi edilmezse kanserleşir. Eritroplazi ise kırmız renkli bir plaktır; lökoplaziden daha ciddi bir durumdur ve zaman içinde kansere dönüşme riski lökoplaziye oranla daha yüksektir.
Ağız ve yutak kanserleri öncelikle boyun lenf nodlarına yayılırlar (metastaz); buradan vücudun daha uzak bölgelerine de sıçrayabilirler. Cerrahi tedavi erken evre kanserlerde ve çoğu geç evre kanserlerde en iyi tedavi yöntemidir.Cerrahide tümör çevredeki lenf bezlerinin yanı sıra; kanserin yayıldığı kan ve lenf damarları, sinir, kas ve kemik dokuları ile birlikte bir bütün olarak çıkartılır. Eğer kanser tarafından tutulmuş ise çene, diş ve yüz dokularının da alınması gerekli olabilir.
Sol Tonsil (bademcik) kanseri.
Sağ tonsil (bademcik) Kanseri
Larenks: Gırtlak, boyundaki farenksin hemen altındaki kıkırdakyapıda bir organdır. Larinks vokal kordları içerir. Ayrıca, yiyeceğin hava yollarına girmesini önlemek için hareket eden epiglot adı verilen küçük bir dokuya sahiptir.
Paranazal sinüsler ve burun boşluğu: Paranazal sinüsler, burnu çevreleyen başın kemiklerinde içi boş küçük boşluklardır. Burun boşluğu burun içindeki açık alandır.
Tükürük bezleri: Başlıca tükürük bezleri ağız tabanında ve çene kemiğinin yanındadır. Tükürük bezleri tükürük üretir.
Alkol ve tütün kullanımı (bazen “çiğneme tütünü” veya “enfiye” olarak da adlandırılan dumansız tütün de dahil olmak üzere) baş boyun kanserleri, özellikle ağız boşluğu kanserleri, orofarinks, hipofarinks ve larenks kanserleri için en önemli iki risk faktörüdür. Baş boyun kanserlerinin en az% 75’i tütün ve alkol kullanımından kaynaklanmaktadır. Hem tütün hem de alkol kullanan kişiler, bu kanserleri geliştirme riski, yalnızca tütün veya alkol kullanan insanlardan daha fazladır.
Kansere neden olan insan papilloma virüs tipleri (HPV), özellikle HPV tip 16 ile enfeksiyon, bazı baş ve boyun kanserleri, özellikle de bademcikleri veya dil tabanını içeren orofarengeal kanserler için bir risk faktörüdür.
Baş ve boyun kanserleri için diğer risk faktörleri aşağıdakileri içerir:
Koruyucu içeren veya tuzlu yiyecekler. Çocukluk döneminde korunmuş veya tuzlanmış bazı yiyeceklerin tüketimi nazofarenks kanseri için bir risk faktörüdür.
Ağız sağlığı. Kötü ağız hijyeni ve eksik dişler ağız boşluğu kanserleri için risk faktörleridir.
Alkol içeriği yüksek olan gargara kullanmak ağız boşluğu kanserleri için olası, ancak kanıtlanmamış bir risk faktörüdür.
Mesleki maruziyet. Ahşap tozuna mesleki olarak maruz kalmak nazofarengeal kanser için risk faktörüdür . Asbest ve sentetik elyaflara maruz kalma dahil, bazı endüstriyel riskler de, gırtlak kanseri ile ilişkilendirilmiştir. Ahşap veya nikel tozuna veya formaldehite endüstriyel maruz kalma paranazal sinüsler ve burun boşluğu kanserleri için risk faktörüdür.
Radyasyona maruz kalma. Baş ve boyuna radyasyon tiroid ve tükrük bezlerinin kanseri için bir risk faktörüdür.
Epstein-Barr virüsü enfeksiyonu. Epstein-Barr virüsü ile enfeksiyon, nazofarengeal kanser ve tükürük bezlerinin kanseri için risk faktörüdür.
Irk. Asya kökenli, özellikle Çin kökenli olmak, nazofarengeal için bir risk faktörüdür.
Baş ve boyun kanserlerinin belirtileri, iyileşmeyen bir şişlik veya ağrılı, iyileşmeyen bir boğaz yarası, yutkunma zorluğu ve seste bir değişim veya ses kısıklığı olabilir. Baş ve boynun belirli bölgelerini etkileyebilecek semptomlar aşağıdakileri içerir:
Ağız boşluğu. Diş etlerinde, dilde veya ağzın içinde beyaz veya kırmızı bir yara; protezin rahatsızlık yaratmasına neden olan çene şişmesi, kanama veya ağızda ağrı.
Yutak. Nefes alma veya konuşma sorunu; yutkununca ağrı; boyunda veya boğazda geçmeyen ağrı; sık baş ağrıları, kulaklarda ağrı veya çınlama veya duymada sorun
Gırtlak. Yutkununca ağrı veya kulak ağrısı.
Paranazal sinüsler ve burun boşluğu. Antibiyotiklerle tedaviye cevap vermeyen kronik sinüs enfeksiyonları; burun içinden kanama; sık baş ağrısı, gözlerde şişlik veya diğer sorunlar; üst dişlerde ağrı; veya takma dişlerle ilgili sorunlar.
Tükürük bezleri. Çenenin altında veya çene kemiğinin etrafında şişlik, yüzdeki kasların uyuşması veya felci ya da yüzde ağrı.
Baş boyun kanserleri, tüm kanserlerin yaklaşık% 4’ünü oluşturmaktadır. Bu kanserler, erkekler arasında kadınlar arasında olduğundan iki kat daha fazla görülür. Baş boyun kanserleri de 50 yaş üstü insanlar arasında gençlerden daha sık teşhis edilir.
Baş boyun kanserleri riski taşıyan kişiler (özellikle tütün kullananlar) sık aralıklarla kapsamlı kontrol muayenesi olmalıdırlar. Oral HPV enfeksiyonunun önlenmesi, HPV ile ilişkili baş ve boyun kanseri riskini azaltabilir. Baş ve boyun bölgesinde bir problemin belirtilerinin nedenini bulmak için, doktor hastanın tıbbi geçmişini değerlendirir, fizik muayene yapar ve tanı testleriuygular; bu testler semptomlara bağlı olarak değişebilir. Kanser tanısını doğrulamak için mikroskop altında doku örneğinin incelenmesi (biyopsi) her zaman gereklidir. Tanı kanser ise, doktor hastalığın evresini (veya derecesini) öğrenmek durumundadır. Evreleme, kanserin yayılıp yayılmadığını ve eğer öyleyse vücudun hangi bölgelerine yayıldığını bulmak içinyapılır. Evreleme, anestezi altında (ameliyathanede) yapılan muayeneyi, röntgenleri ve diğer görüntüleme prosedürlerini ve laboratuvar testlerini içerebilir. Hastalığın evresini bilmek doktorun tedaviyi planlamasına yardımcı olur.
Glomus karotikum (Karotis (Şah damarı) kılıfından kaynaklanan tümör) Manyetik Rezonans (MR) görüntüsü.
Glomus karotikum (Karotis (Şah damarı) kılıfından kaynaklanan tümör) BT anjiografik görüntüsü.
Glomus karotikum (Karotis (Şah damarı) kılıfından kaynaklanan tümör) ameliyat görüntüsü.
Tedavi seçimi, tümörün yeri, kanserin evresi ve kişinin yaşı ve genel sağlığı gibi birçok faktöre bağlıdır. Baş ve boyun kanseri için tedavi cerrahi, radyasyon terapisi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi veya bir tedavi kombinasyonunu içerebilir.
HPV pozitif orofaringeal kanser tanısı alan kişilere, HPV negatif olan orofarengeal kanserli kişilerden farklı şekilde tedavi edilebilir.
Bai boyun kanseri tedavisi için uygulanan boyun diseksiyonu ameliyatı
Boyun disseksiyonu ameliyatında, baş boyundaki kanserin yeri, tipi ve yayılımı dikkate alınarak, boyundaki lenf düğümü bölgeleri temizlenir
Baş ve boyun kanserleri cerrahisi sıklıkla hastanın çiğneme, yutma veya konuşma yeteneğini değiştirir. Ameliyattan sonra hasta farklı görünebilir ve yüz ve boyun şişebilir. Eğer lenf düğümleri çıkarılırsa, çıkarıldıkları bölgedeki lenf akışı daha yavaş olabilir ve lenf dokularda toplanıp ilave şişmeye neden olabilir ve bu şişme uzun sürebilir. Larenjektomi (larinksi çıkarma ameliyatı) veya boyundaki başka bir ameliyattan sonra, boynun ve boğazın bazı kısımları, sinirler kesildiği için uyuşuk olabilir. Boyunda lenf düğümleri çıkarılırsa, omuz ve boyun zayıf ve sert olabilir. Baş ve boyuna radyasyon alan hastalar ağızda kızarıklık, tahriş ve yaralar görebilir; ağız kuruluğu veya koyulaşmış tükürük; yutkunma zorluğu; tad değişiklikleri veya mide bulantısı olabilir. Tedavi sırasında ortaya çıkabilecek diğer problemler, iştahı azaltabilecek ve beslenmeyi etkileyebilecek tat kaybı ve kulak ağrılarıdır (kulak kiri sertleşmesinden kaynaklanan). Çene sertleşebilir ve hastalar tedaviden önceki kadar geniş bir şekilde ağızlarını açamayabilir.
Baş ve boyun kanserleri için tedavinin amacı hastalığı kontrol etmektir, ancak doktorlar etkilenen bölgelerin işlevlerini olabildiğince korumak ve hastanın tedaviden sonra en kısa sürede normal aktivitelerine dönmesine yardımcı olmalark konusunda da çaba gösterirler. Rehabilitasyon bu sürecin çok önemli bir parçasıdır. Rehabilitasyonun amaçları, hastalığın derecesine ve hastanın aldığı tedaviye bağlıdır. Kanserin yerine ve tedavinin türüne bağlı olarak rehabilitasyon fizik tedavi, diyet danışmanlığı, konuşma terapisi ve / veya stomaya nasıl bakılacağını öğrenmeyi içerebilir.
Bazen, özellikle ağız boşluğu kanseri nedeniyle, hastanın kemik veya yumuşak dokularını onarmak için rekonstrüktif ve plastik cerrahi gerekebilir. Bununla birlikte, rekonstrüktif cerrahi, orijinal dokudan veya radyasyon tedavisinden kalan dokuya verilen hasar nedeniyle her zaman mümkün olmayabilir. Eğer rekonstrüktif cerrahi mümkün değilse, bir protez uzmanı, yeterli yutmayı, konuşmayı ve görünüşü yeniden sağlamak için bir protez (yapay bir diş ve / veya yüz kısmı) yapabilir.
Tedaviden sonra konuşmada sorun yaşayan hastaların konuşma terapisine ihtiyacı olabilir.
Baş ve boyun kanseri için tedaviden sonra yemek zor olabilir. Bazı hastalar ameliyat sonrası besinleri doğrudan damar içine alırlar veya kendi başlarına yiyebilecekleri kadar besleme tüpüne ihtiyaç duyarlar. Besleme tüpü, burun içinden mideye veya karın içindeki bir kesiden geçen esnek bir plastik tüptür.
Kanserin geri dönmediğinden veya ikinci bir (yeni) kanserin gelişmediğinden emin olmak için baş boyun kanserinin tedavisinden sonra düzenli takip çok önemlidir. Kanserin türüne bağlı olarak, tıbbi kontroller her hasta için uygun olacak şekilde planlanır. Doktor, zaman zaman tam bir fizik muayene, kan testleri, röntgen ve bilgisayarlı tomografi (BT), pozitron emisyon tomografisi (PET) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları yapabilir. Doktor, özellikle baş veya boyun radyasyonla tedavi edildiyse, tiroid ve hipofiz bezi fonksiyonlarını izleyebilir.
Baş ve boyun kanserleri nedeniyle tedavi edilen kişilerde , genellikle baş, boyun, yemek borusu veya akciğerlerde, yeni bir kanser geliştirme riski artmıştır; bu risk tütün kullanan ve alkol alan kişiler için daha yüksektir.
