Burun Tıkanıklıkları Tanı ve Tedavisi

BURUN TIKANIKLIKLARI TANI VE TEDAVİSİ

” Fonksiyon yapıyı belirler: Mies van der Rohe” Ancak rinolojide (burun bilimi) fonksiyon bütünüyle yapıya bağlıdır. Burun tıkanıklığı bir yakınma olup, bir tanı değildir. Bir çok medikal ve yapısal bozuklukların sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Burun tıkanıklığı sık rastlanılan bir yakınmadır. ABD’ de burun tıkanıklığını gidermek için uygulanan cerrahi girişimlerin yıllık maliyetinin 60 milyar doları aştığı belirlenmiştir. Nazal kavite (burun boşluğu) içinde laminer ve turbulan
hava akımları vardır. Her ikisi de normal burun fonksiyonunun devamı için önemlidir. Laminar akım havanın alt solunum yollarına doğru ilerlemesini sağlar. Turbulan akım havanın daha geniş bir yüzey alanı ile temas etmesine neden olarak
•filtrasyonunu
•nemlendirilmesini
•ısıtılmasını
•kokunun olfaktör bölgeye ulaşmasını sağlar

Burun tıkanıklığının ortaya çıkmasında 4 nazal valfın önemi büyüktür:
1- Eksternal valf; meydana getirenler:
– alt lateral (alar) kıkırdak
– kolumella
– burun tabanı
Her inspriumda nazal dilatatör kasların etkisi ile aktif olarak dilate olur.Travma, fasiyal paralizi, alar kıkırdağın yapısal anomalileri gibi nedenlerle sorunları ortaya çıkabilir.

2- İnternal valf; meydana getirenler:
– Üst lateral kıkırdağın kaudal ucu
– Septumun ön bölümü
– Burun tabanı
– Alt konkanın ön ucu
İnsprium sırasında paradoksik olarak daralır. Nazal hava direncinin yarısından fazlasını oluşturur. Travma, anatomik bozukluklar, geçirilmiş cerrahi,yaşlanmaya bağlı kollaps gibi nedenlerle sorunları ortaya çıkabilir.

3- Septum; meydana getirenler:
– Ethmoid perpendiküler laminası
– Kuadranguler ( septal) kıkırdak
– Vomer
– Maksiller ve palatin kristalar
Septumun yapısı direkt bir traumayı absorbe edecek şekildedir. Septal kıkırdağın posteriorda ve inferiorda kemik yapılar ile direkt bir artikülasyon içinde olması vücuttaki tek örnektir. Bu yapılanma özelliği nedeniyle trauma anında septumun lateral planda mobilitesi mümkün olur. Buna rağmen septum deviasyonu çok sık rastlanan bir problemdir Erişkin çağdaki kişilerin sadece % 25′ inde düz bir nazal septum olduğu belirlenmiştir. Septumun anteriorunda yer alan defleksiyonlar daha fazla burun tıkanıklığı oluştururlar

4- Alt konka
Düz kaslar ile çevrili venöz sinusoidlerin oluşturduğu özelleşmiş bir erektil doku
ile örtülü ayrı bir kemiktir. Vasküler konjesyon ve dekonjesyon ile bir valf mekanizması oluşturur. Normal insanların çoğunda bulunan nazal siklus süresince alt konkalar periodik olarak konjesyona ve büzülmeye uğrarlar. Nazal siklus her 4 saatte bir önce bir daha sonra da diğer burun boşluğunda alternan olarak ortaya çıkar. Esasen normal bir fenomen olan nazal siklus bazen burun tıkanıklığı olarak algılanabilir. Septal defleksiyonun olduğu nazal kavitenin karşı tarafında ortaya çıkan boşluğu doldurmak için alt konka hipertrofiye olur ve büyüyerek burun tıkanıklığının artmasına yol açar.

VESTİBULİT
Pilosebase unitenin S. aureus ile oluşan enfeksiyonudur. Yakınmalar:
– Ağrı
– Selülit ( vestibül, burun ucu, yanak ) 
– Pürülan akıntı
Enfeksiyonun kafa içine yayılması (kavernöz sinüs tromboflebiti) en korkulan komplikasyondur !

SEPTUM DEVİASYONU
Travma ve gelişimsel problemler nedeniyle ortaya çıkar; burun tıkanıklığının yanı sıra:
-Eksternal deformite (şekil Bozukluğu)
-Epistaxis (Burun kanaması)
-Sinüzit
-Başağrısı gibi yakınmalara yol açar

SEPTAL HEMATOM ve ABSE
– Travma (özellikle çocuklar)
– Ameliyat sonrası
– Kanamaya yatkınlık olanlar (aspirin, antikoagülan kullananlar)
Septal ödem ve hiperemi yanı sıra, ağrı ve ateş vardır. Komplikasyonları:
* Kıkırdak nekrozu
* Semer burun
* Septumda kalınlaşma
* Septum perforasyonu
* Menenjit, KST
Tedavide hematom aspire edilir. Mukoza insizyon ve ardından drenaj yapılır; gerekli olgularda tampon veya dren konur. Tüm hastalara antibiyotik verilerek abse gelişimine karşı önlem alınır.

YABANCI CİSİM
Organik veya inorganik olabilir. Tek taraflı burun akıntısı (kötü kokulu) ve epistaksis (burun kanaması) yanında ağrı ve hapşırık bulunabilir
Güçlü sümkürtme ile çıkmayan cisimler cerrahi olarak alınır (ekstraksiyon).

RİNİT
Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı yaratan e değişik nedenle ortaya çıkan tablodur. Dört temel Rinit kliniği vardır
1- Allerjik rinit
2-Enfeksiyöz rinit
3-Vazomotor rinit
4- Medikamentöz rinit

BURUN TIKANIKLIĞI OLAB HASTALARDA TANI YÖNTEMLERİ
-Öykü
-Anterior rinoskopi
-Endoskopi (fleksibl veya rijid)
-Rinomanometri
-Akustik rinometri
-BT

MEDİKAL TEDAVİ
-Antibiotik
-Sistemik dekonjestan
-Topikal dekonjestan
-Antihistaminik
-Topikal kortikosteroid
-Buhar inhalasyonu
-Antienflamatuar
-Mast hücre stabilizatörü

CERRAHİ TEDAVİ
Eksternal nazal valf sorunlarına yönelik olarak alar kıkırdakların desteğini artırmak amacıyla greftler ile agümentasyon işlemleri uygulanır. Septuma yönelik submüköz rezeksiyon da tıkanıklığı yaratan tüm yapılar çıkartılır
bu sırada dorsal ve kaudal septum desteğinin korunmasına dikkat edilir, aksi halde sırasıyla burun sırtında çökme (semer burun) ve kolumellar retraksiyon komplikasyonları ortaya çıkar. Daha güncel olan septoplasti tekniklerinde deformite gösteren septum bölümleri çıkartılır yeniden şekillendirilerek yerine konur.Ancak septal cerrahi sonrasında olguların % 25′ inde burun tıkanıklığı devam eder, bunun nedenleri:
– septal deformitenin yeterince düzeltilememesi
– diğer bölgelerde de tıkanıklık yaratan problemler

KONKA HİPERTROFİSİ CERRAHİSİ
Sklerozan made enjeksiyonu
Koagülasyon
Kısmi veya total konka rezeksiyonları
Laser tedavileri
Radyofrekans